Wystawa Zabawki z lamusa
01 czerwca 2022

Muzeum Kultury Ludowej w Osieku nad Notecią zaprasza do skansenu do obejrzenia wystawy pt. "Zabawki z lamusa".

Zabawka od najdawniejszych czasów towarzyszyła rozwojowi dziecka we wszystkich kulturach świata. W Polsce, w środowiskach wiejskich, do połowy XIX wieku powstawała najczęściej w obrębie najbliższej rodziny dziecka. Dopiero od drugiej połowy XIX wieku na terenach południowo-wschodnich naszego kraju zaczęło prężnie działać kilka ośrodków zabawkarstwa ludowego. Ich wyroby docierały daleko poza miejsce powstania, a zabawkarstwo stało się zawodem podejmowanym głównie przez bezrolnych czy małorolnych mieszkańców wsi.

Na przestrzeni wieków zabawki ludowe, oprócz zasadniczej roli ludycznej, pełniły zawsze wiele funkcji adekwatnych do oczekiwań społecznych. Dostarczały wiedzy o świecie otaczającym dziecko. Uczyły pracy, przysposabiały do przyszłych ról społecznych, przybliżały wiedzę o rodzinnej obyczajowości i zwyczajach, wpływały na rozwoju fizyczny. Dzięki prostocie formy i funkcjonowania, pobudzały wyobraźnię dziecka i jego kreatywność.

Walory artystyczne zabawek ‒ kształt, kolorystyka, ornamentyka, odzwierciedlające upodobania plastyczne danej społeczności, wpływały też na kształtowanie się gustów estetycznych jej najmłodszych członków. Po II wojnie światowej zabawki ludowe zaczęły tracić na swej atrakcyjności na rzecz zabawek fabrycznych, mimo to tradycja ich wykonywania przetrwała do czasów współczesnych. W wielu środowiskach wiejskich jeszcze do lat 90. XX wieku, ze względów oszczędnościowych wykonywano zabawki na potrzeby własnej rodziny, powielając stare wzory. Dzięki polityce państwa nastawionej na podtrzymywanie ludowej wytwórczości, zabawkarstwo znalazło też kontynuatorów w ośrodkach, które do II wojny światowej były najaktywniejsze.

Wystawa przedstawia zabawki ludowe pochodzące z obszaru całej Polski powstałe w ciągu ostatnich osiemdziesięciu lat. Zostały one pokazane w dwóch działach: Zabawki wytwarzane w środowisku dziecka, Zabawki z ośrodków zabawkarskich. Prezentowane są też, nierozerwalnie związane z kulturą ludową, zabawki jarmarczno-odpustowe wyrabiane seryjnie przez rzemieślników miejskich.

Wystawa ze zbiorów Muzeum Etnograficznego w Toruniu.

Serdecznie zapraszamy!