Liczną grupę zabytków w zbiorach działu archeologicznego tworzą przedmioty pozyskane podczas nieoczekiwanych, ratowniczych badań prowadzonych w strefie wczesnośredniowiecznego grodu i podgrodzia w Ujściu nad Notecią.
Są one tym bardziej cenne i ciekawe, że związane są z piastowskim okresem formowania i krzepnięcia państwa polskiego. Wśród kilkuset pozyskanych zabytków wyróżnia się plakietka – zapewne naszywka, w postaci sylwetki piastowskiego orła. Jest to jedno z najstarszych zachowanych wyobrażeń naszego godła. Pochodzi z połowy XIII wieku i, co ciekawe, głowa orła skierowana jest na wprost.
Z tego samego okresu pochodzi plakietka pielgrzymia z wyobrażeniem świętej męczennicy, świadectwo ruchu pątniczego tamtych czasów. Ponadto z okresu X – XV wieku pochodzą liczne przedmioty drewniane (fujarka, pławiki do sieci rybackich, misy, najstarszy obecnie w Polsce ul kłodowy), skórzane (fragmenty butów), metalowe (ozdoby, narzędzia, noże, czy efektowna kłódka) oraz duży fragment wełnianej tkaniny.