Historia św. Mikołaja
04 grudnia 2020

Św. Mikołaj Cudotwórca z Miry, A. Pietrow, 1294 (źródło Wikipedia)

6 grudnia przypada wspomnienie świętego Mikołaja. To dzień, na który czekają zwłaszcza dzieci. I nie ma w tym nic nadzwyczajnego, bowiem jest on ich patronem. Postać tego świętego, historia jego życia i wiary w Boga, wskazuje na coś więcej, niż tylko zwracanie uwagi na swoją osobę. Podkreśla, że lepiej jest dawać, niż brać. Dlatego tego dnia spójrzmy na innych i róbmy sobie dobre uczynki. A co dzisiaj wiemy o tym świętym? Oto historia świętego Mikołaja z Myry.

Mikołaj (imię oznaczające „Zwycięstwo ludu”) urodził się około 260 roku w Myrze, w regionie Licji znajdującym się w południowo-zachodniej części Azji Mniejszej, w dzisiejszej Turcji. Jego rodzice byli zamożni. Handlowali z kupcami przejeżdżającymi przez miasto. Byli chrześcijanami. Jako dziecko został osierocony. Prawdopodobnie jego rodzice zostali ofiarami epidemii. Mikołaj jako młody człowiek szukał sensu i celu w życiu. Pewnego dnia poznał historię człowieka, który nie był zamożny, stracił cały dobytek. Miał 3 córki, które z powodu braku posagu, nie mogły wyjść za mąż. Mikołaj przejął się tą historią i pewnej nocy wrzucił przez okno sakiewkę z pieniędzmi. Zawartość sakiewki wystarczyła na posag dla 1 córki. Kiedy zobaczył radość w rodzinie, powtórzył czynność jeszcze 2 razy. Za trzecim razem ojciec córek postanowił przyłapać anonimowego darczyńcę. Mikołaj został przyłapany. Poprosił mężczyznę o dyskrecję. On jednak nie dotrzymał słowa i wieść się rozeszła o dobroczynności Mikołaja.

W późniejszym etapie życia Mikołaj został biskupem. W 303 roku za panowania cesarza Dioklecjana rozpoczęły się okrutne prześladowania chrześcijan. Nikomedia, miasto położone w rzymskiej stolicy prowincji Bitynii, było miejscem, w którym rozpoczął się ten okres. Spalono wszystkie egzemplarze Pisma Świętego i zniszczono Katedrę Nikomedii. Z powodu prześladowań Mikołaj trafił do więzienia. Po trudnym czasie, 14 czerwca 313 roku nowy cesarz rzymski Licyniusz skierował list do wszystkich gubernatorów prowincji rzymskich, w tym również Licji. List dawał wolność każdej prowincji, w tym wolność wyznania. Chrześcijaństwo było jedną z możliwych religii. Prześladowania dobiegły końca. Mienie kościelne zostało zwrócone. Sam cesarz rzymski został chrześcijaninem.

Pod rządami nowego cesarza Konstantyna nastąpił rozwój chrześcijaństwa. IV i V wiek był złotym wiekiem jego rozwoju. Biskupi otrzymali wielką władzę. Mikołaj to wykorzystał. Mówi o tym najstarszy tekst napisany przez anonimowego autora w 400 roku. Historia opowiada o trzech oficerach, których oddziały zostały wysłane do stłumienia zamieszek we Friggi. Przycumowali statek w Andriake, porcie Myry. Oficerowie spotkali się z biskupem Mikołajem. Dowiedzieli się o 3 obywatelach, którzy w wyniku zamieszek zostali oskarżeni o kradzież i aresztowani. Gubernator skazał ich na śmierć. Mikołaj wraz z oficerami udali się na miejsce zdarzenia. Tam odważnie podszedł do kata i zabrał mu miecz. Odłożył go na ziemię i uwolnił skazańców. Następnie udał się do gubernatora by się z nim rozmówić. Gubernator otrzymał ostrzeżenie za niewłaściwy sposób zarządzania prowincją i oznajmił, że o wszystkim powie cesarzowi. Okazało się, że Gubernator był przekupiony przez oficerów. Mikołaj domagał się sprawiedliwości.

W 325 roku Cesarz Konstantyn Wielki zwołał do Nicei w Bitynii biskupów chrześcijańskich Cesarstwa Rzymskiego. Biskup Mikołaj brał udział w I soborze nicejskim, podczas którego sformułowano wyznanie wiary. O Mikołaju jest wiele historii. Inna opowiada o tym, gdy w Myrze zapanował głód. On martwił się o swoich wiernych. Pewnego dnia do portu wpłynął statek, który płynął docelowo do Aleksandrii. Na pokładzie przewoził zboże. Udało się mu przekonać kapitana, aby część zboża przekazać miastu. Wystarczyło go na 2 lata i nowy siew.

Jeszcze inna historia, choć legenda, mówi o tym, jak Mikołaj zniszczył świątynię Artemidy w Myrze. Artemida to grecka bogini płodności. Mikołaj z pewnością nie chciał, by czczono pogańską boginię.

Starożytne źródła podają, że zmarł w Myrze 6 grudnia ale nie wiadomo, którego roku. Na jego cześć zbudowano w mieście kościół w V wieku, w którym znajduje się jego grobowiec.

Święty Mikołaj jest patronem m.in. żeglarzy. Pewnego dnia na Morzu Śródziemnym panował ogromny sztorm. Przerażeni żeglarze modlili się do Świętego Mikołaja. Wtedy on się im ukazał i sztorm ucichł. W podzięce, po dopłynięciu do portu, udali się do kościoła z modlitwą. Przypadkiem okazało się, że był to kościół pod wezwaniem św. Mikołaja.

(Na podstawie filmu dokumentalnego pt. „Święty Mikołaj historia prawdziwa”, reż. Stuart Lachlan Bennett, USA, 2015)

Muzeum Okręgowe im. Stanisława Staszica w Pile
64-920 Piła, ul. Browarna 7
Muzeum rejestrowane 46 (PRM/98)

Projekt i realizacja MYKK